چرا باید بیمه شخص ثالث داشته باشیم ؟

تصور کنید، رانندگی شما با اتومبیل و یا موتورسیکلت باعث بوجود آمدن خسارت بدنی و یا مالی برای افراد دیگر باشد و در آن حادثه مقصر شناخته شوید، طبق قانون شما در قبال جبران این خسارت مسئول می‌باشید. ممکن است این خسارت مالی و یا خسارت بدنی باشد.

 

بیمه شخص ثالث در واقع یک بیمه مسئولیت می‌باشد (بیمه مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی) که زیر گروه بیمه‌های اتومبیل قرار دارد.

 

نداشتن بیمه شخص ثالث جرم محسوب می شود؟

 

در قانون بیمه شخص ثالث، کلمه «اجباری» به صراحت دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی را موظف به تهیه این بیمه‌نامه کرده است. نداشتن بیمه ‌شخص ثالث برای این وسایل جرم محسوب می‌شود؛ طبق ماده ۴۲ ‌قانون بیمه شخص ثالث «حركت وسایل نقلیه موتوری زمینی بدون داشتن بیمه‌نامه موضوع این قانون ممنوع می باشد. كلیه دارندگان وسایل مذکور مكلفند سند حاكی از انعقاد قرارداد بیمه را هنگام رانندگی همراه داشته باشند و در صورت درخواست مأموران راهنمایی و رانندگی و یا پلیس راه ارائه كنند.

 

مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند از راههای مقتضی مانند دوربین‌های نظارت ترافیكی ضمن شناسایی وسایل نقلیه فاقد بیمه‌نامه نسبت به اعمال جریمه‌های مربوط اقدام كنند. همچنین مأموران راهنمایی و رانندگی و پلیس راه موظفند در صورت احراز فقدان بیمه‌نامه، وسایل نقلیه فاقد بیمه‌نامه موضوع این قانون را تا هنگام ارائه بیمه‌نامه مربوط در محل مطمئنی متوقف كنند».

 

روش محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث

 

قیمت نهایی حق بیمه ‌شخص ثالث بر اساسی عوامل مختلفی تعیین می‌شود که در ادامه به این عوامل خواهیم پرداخت.

1- حق بیمه پایه ابلاغ شده توسط بیمه مرکزی

 

روش محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث و میزان پوشش مالی و بدنی آن بر اساس دیه کامل یک انسان در ماه حرام است. قوه قضائیه هر ساله با انتشار بخشنامه ای میزان دیه کامل در ماه حرام را اعلام می‌کند. دیه کامل سال99 در ماه حرام ‌440 میلیون تومان و در ماه غیر حرام 330 میلیون تومان تعیین شده است. با توجه به این امر، اگر فوت در اثر حادثه رانندگی در یکی از ماه‌های قمری ذی‌القعده، ذی‌الحجه، محرم و رجب رخ دهد میزان دیه 440 میلیون تومان و در باقی ماه‌های سال 330 میلیون تومان محاسبه می‌گردد. بیمه مرکزی بر این اساس حداقل و حداکثر مبلغ حق‌بیمه‌ را به شرکت‌های بیمه ابلاغ می‌کند. البته حق‌بیمه پرداختی می‌تواند با توجه به دلایلی مانند تخفیف‌ها و تغییر برخی از موارد موثر بر قیمت حق‌بیمه، کاهش یا افزایش یابد.

2-تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث

از عوامل مهم تاثیر گذار بر قیمت نهایی حق‌بیمه و محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث تخفیف عدم خسارت بیمه است؛ یعنی به نسبت تعداد سال‌های عدم استفاده از بیمه ‌شخص ثالث به بیمه‌گذار تخفیف به صورت تصاعدی تعلق می‌گیرد. برای مثال اگر شخص 1 سال از بیمه ‌شخص ثالث خود استفاده نکرده باشد و یا در تصادفی مقصر شناخته نشده باشد، برای تمدید بیمه‌نامه ‌شخص ثالث خود در سال آینده مشمول 5% تخفیف حق‌بیمه می‌شود. به همین ترتیب با افزایش تعداد سال عدم خسارت، درصد تخفیف ثالث نیز افزایش می‌یابد.

 

در قانون جدید تخفیف بیمه شخص ثالث به جای 8 سال این تخفیفات در 15 سال اعمال می‌شود.

 

3-کاربری خودرو

 

از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت نهایی حق‌بیمه شخص ثالث کاربری خودرو، همچنین میزان ریسک خودرو برای رخ دادن حادثه رانندگی است. به عنوان مثال خودروهای آموزش رانندگی یا تاکسی‌ها، بیشتر در معرض حوادث رانندگی هستند و باید حق‌بیمه ‌شخص ثالث بیشتری را پرداخت کنند. کاربری‌‌های مختلفی مانند کاربری صنعتی، آمبولانس، آتش‌نشانی، بارکش و … تعریف شده است که باعث افزایش حق بیمه شخص ثالث می‌ گردد.

 

4-جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث

 

نقطه مقابل تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث، جریمه دیرکرد است و باعث افزایش حق‌بیمه می‌شود. همان‌طور که اشاره کردیم بیمه شخص ثالث برای تمامی دارندگان وسایل نقلیه موتوری اجباری است؛ درصورت دیرکرد تمدید بیمه ‌شخص ثالث خودرو، به صورت روزشمار مبلغی به حق بیمه اضافه خواهد شد. اضافه شدن جریمه دیرکرد به حق بیمه به صورت روز شمار تنها تا 365 روز محاسبه و اعمال می‌شود؛ به این صورت که جریمه دیرکرد بیمه‌نامه ‌شخص ثالث برای تأخیر بیشتر از یک سال ثابت خواهد ماند و تغییری نخواهد کرد.

 

مانند محاسبه بیمه شخص ثالث، عوامل زیادی همچون شرکت بیمه، تعداد سیلندر ماشین‌های سواری، ظرفیت بار ماشین‌های بارکش و … در محاسبه جریمه روزانه دیرکرد بیمه ‌شخص ثالث تأثیر گذارند.

 

5- میزان پوشش بیمه‌نامه شخص‌ثالث

 

از دیگر موارد تعیین کننده حق‌بیمه میزان پوشش مالی بیمه شخص ثالث است. میزان پوشش، مقدار تعهد مالی شرکت بیمه را در مقابل بیمه‌گذار تعیین می‌کند. بیمه مرکزی حداقل میزان پوشش مالی را برای سال 99، مبلغ 11 میلیون تومان تعیین کرده است. بیمه‌گذار با پرداخت حق‌بیمه بیشتر، می‌تواند پوشش مالی بالاتری را خریداری کرده و از خدمات بیشتری بهره‌مند شود. در صورت تمایل به انتخاب پوشش‌های مالی بالاتر در بیمه شخص ثالث، می‌توان با مقایسه قیمت‌ بیمه شرکت‌های مختلف، و بر اساس ملاک‌های مورد نظر بیمه‌گذار، بهترین گزینه را نمود.

 

6- تخفیف شرکت بیمه

همان‌طور که اشاره کردیم، در ابتدای هر سال بیمه مرکزی حداقل و حداکثر حق‌بیمه را طی بخشنامه‌ای به شرکت‌‌های بیمه ابلاغ می‌کند. بر اساس این بخشنامه شرکت‌‌های بیمه، مبلغی را که برایشان مطلوب است به عنوان حق‌بیمه به متقاضیان بیمه شخص ثالث اعلام کنند. متفاوت بودن قیمت حق‌بیمه ‌شخص ثالث در میان شرکت‌‌های بیمه نیز به همین علت است. زیرا برخی از شرکت‌‌های بیمه می‌توانند با استفاده از تخفیف‌‌های مجاز، قیمت پایین‌‌تری را به بیمه‌گذاران ارائه دهند. باید در نظر داشته باشیم، حتی با وجود اعمال تخفیف‌ ثالث ، نباید حق‌بیمه دریافتی از حداقل حق‌بیمه‌ تعیین شده توسط بیمه مرکزی کمتر باشد.

 

7- مدت اعتبار بیمه‌نامه

 

مدت اعتبار بیمه‌نامه ‌شخص ثالث می‌تواند از چند روز تا یک سال باشد. برخی از شرکت‌‌های بیمه، بیمه ‌شخص ثالث را به صورت روز شمار نیز ارائه می‌دهند. در کل خرید بیمه شخص ثالث به صورت سالانه مقرون‌ به‌ صرفه‌ تر است. برای مثال قیمت بیمه‌نامه شش ماهه از نصف قیمت بیمه‌نامه یک ساله بیشتر می باشد. چرا که بیمه‌‌های کوتاه مدت برای شرکت‌‌های بیمه ریسک بیشتری دارند.

 

الحاقیه بیمه شخص ثالث بخریم؟ یا نخریم؟

 

به نقل از نمن‌الحسینی مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه بیمه مرکزی، از سال ۹۶ دریافت الحاقیه بیمه ‌شخص ثالث منتفی شد.

 

در سال‌های گذشته بیمه‌گذارانی که سررسید بیمه‌نامه‌ شان ابتدای سال شمسی نبود، با اعلام نرخ جدید حق‌بیمه از جانب بیمه مرکزی، موظف بودند مابه‌التفاوت حق‌بیمه را از طریق الحاقیه بپردازند تا بتوانند حداقل میزان پوشش مالی را برای بیمه‌نامه خود تهیه کنند. خوشبختانه در سال 96 الحاقیه حذف شده است و در صورت بروز حادثه، مابه‌التفاوت مبلغ خسارت ناشی از افزایش نرخ دیه و حق‌بیمه توسط صندوق خسارات بدنی پرداخته می‌شود و بیمه‌گذاران دیگر نگران خرید الحاقیه نخواهند بود.

 

از مزایای این قانون جدید می‌توان به افزایش خودکار میزان تعهدات شرکت‌‌های بیمه در صورت افزایش نرخ دیه اشاره کرد. بیمه‌گذار دیگر نیازی به دریافت الحاقیه بیمه‌نامه شخص ثالث و پرداخت هزینه اضافی نخواهند داشت.

 

از سال ۹۶ الحاقیه بیمه شخص ثالث حذف شده است و شرکت‌های بیمه‌گر موظف به افزایش سقف پوشش، در صورت تغییر نرخ دیه هستند.

 

البته نکته‌ای وجود دارد که باید حتما به آن توجه کنیم، خرید الحاقیه برای کسانی اجباری نیست که تاریخ سررسید بیمه‌نامه ثالث آن‌ها در ابتدای سال شمسی نباشد؛ اما با تغییرات قوانین و آیین‌نامه‌ها در صورت لزوم باید حتما برای بیمه‌نامه ثالث خود الحاقیه تهیه نماییم.

 

کوپن بیمه شخص ثالث

 

تا پایان سال 96 به همراه برگه بیمه‌نامه ثالث علاوه بر مشخصات وسیله نقلیه و مالک، ۴ کوپن اعتباری وجود داشت که در هنگام بروز حواث و در صورت لزوم پرداخت خسارت از این کوپن‌ها استفاده می‌شد. کوپن از ابتدای سال 97 از بیمه‌نامه حذف شد و در برخی بیمه‌نامه‌ها هنوز به صورت ظاهری وجود دارد اما قابلیت استفاده ندارند.

حال سوال اینجاست که با حذف کوپن هنگام بروز حوادث چه کنیم؟

 

از آنجایی که استفاده از بیمه‌نامه باعث کاهش تخفیف عدم خسارت بیمه شخص ثالث می‌شود در خسارت‌های کوچک ترجیحا از بیمه‌نامه ثالث استفاده نکنید؛ اما در صورت بروز حادثه اگر نیاز به استفاده از بیمه بود، کافی‌ست به نیروی انتظامی اطلاع داده و بعد از دریافت کروکی پلیس، یک کپی از بیمه‌نامه‌های فرد مقصر و زیان‌دیده رد و بدل شود تا مراحل پرداخت خسارت توسط شرکت بیمه‌گر انجام گردد.

 

جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث را می‌توان کاهش داد؟

 

همان‌ طور که قبلا گفته شد به دلیل اجباری بودن بیمه شخص ثالث برای تمامی دارندگان وسایل نقلیه موتوری، نداشتن آن حتی برای مدت یک روز عواقبی در پی خواهد داشت. افراد ممکن است به دلایل متعددی در تاریخ سررسید موفق به تمدید بیمه‌نامه خود نشوند؛ مواردی مانند فراموشی، مشکلات مالی، عدم دسترسی به دفتر نمایندگی بیمه و … . در چنین شرایطی جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث به صورت روزانه محاسبه و حق بیمه شخص اضافه خواهد شد.

کاهش جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث به عنوان تخلف نمایندگی بیمه محسوب می‌شود و این جریمه به هیچ عنوان قابل بخشش و تخفیف نیست.

 

عواقب دیرکرد تمدید بیمه شخص ثالث

در صورت دیرکرد تمدید بیمه شخص ثالث، علاوه بر عواقب مالی، مشکلات دیگری نیز وجود خواهد داشت که موجب صرف زمان زیادی می‌شود. از عواقب نداشتن بیمه‌نامه ‌شخص ثالث می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-توقف خودرو توسط پلیس راهنمایی و رانندگی

 

در صورت شناسایی خودروی فاقد بیمه شخص ثالث توسط پلیس راهنمایی و رانندگی، خودرو متوقف شده و به پارکینگ منتقل می‌شود. در این حالت شخص خاطی باید بیمه‌نامه ‌شخص ثالث دارای اعتبار تهیه کند و علاوه بر پرداخت جریمه دیرکرد، هزینه پارکینگ را نیز بپردازد.

 

2 – خسارت ناشی از حوادث رانندگی

 

در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث در حوادث، اگر مالک خودرو مقصر باشد، می‌بایست کلیه هزینه‌ها را شخصا بپردازد. در صورت بروز حوادث منجر به فوت یا خسارات بدنی دیگر، خسارت‌های مالی جبران‌ ناپذیری برای راننده مقصر در پی خواهد داشت.

 

در صورت ‌مقصر نبودن راننده فاقد بیمه شخص ثالث در حوادث نیز ممکن است با مشکلات متعددی مواجه شود. در صورت بروز حادثه پلیس راهنمایی و رانندگی برای ارائه گزارش به مدارک هر دو طرف نیاز دارد. از سوی دیگر ممکن است شرکت بیمه طرف قرارداد با خودروی مقصر نیز، مشکلاتی در پرداخت خسارت به راننده ‌زیان‌دیده فاقد بیمه شخص ثالث به وجود آورد.

3-خرید و فروش خودروی فاقد بیمه شخص ثالث

 

امکان خرید و فروش خودرویی که تحت پوشش بیمه شخص ثالث نیست وجود ندارد. در صورتی‌ که مالک خودروی فاقد بیمه شخص ثالث قصد معامله آن را داشته باشد، ابتدا باید برای وسیله نقلیه خود بیمه شخص ثالث تهیه کند.

 

تمدید بیمه شخص ثالث

برحسب یک عادت قدیمی ‌افراد همه کار‌هایشان را دقیقه 90 انجام می‌دهند، این عادت را در مورد تمدید بیمه‌نامه ‌شخص ثالث فراموش کنید. بهتر است بدانید اگر در تمدید بیمه‌نامه ‌شخص ثالث وقفه ‌ایجاد شود باید جریمه پرداخت کنید.

 

بهترین زمان برای تمدید بیمه شخص ثالث یک هفته قبل از اتمام تاریخ اعتبار بیمه‌نامه می باشد.

 

در مدت زمانی که بیمه‌نامه قبلی و جدید همپوشانی دارند اگر حادثه رانندگی رخ دهد از بیمه‌نامه قبلی استفاده می‌شود.

 

استثنا بخشش جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث

 

تنها در صورت پایان اعتبار بیمه‌نامه ‌شخص ثالث در زمان توقف در پارکینگ نیروی انتظامی، جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث بخشیده می‌شود. در این صورت مالک خودرو با ارائه مدارک به شرکت بیمه از پرداخت جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث معاف شود.

 

روش‌های انتقال بیمه شخص ثالث

ممکن است افراد قصد انتقال بیمه شخص ثالث خود را داشته باشند؛ که شامل انتقال تخفیف ثالث نیز می‌شود. در اینجا به برخی از راه‌های انتقال اشاره خواهیم کرد:

 

1-تمدید بیمه شخص ثالث با شرکت بیمه‌ای متفاوت

ممکن است بیمه‌گذار به دلایلی مانند تفاوت قیمت یا عدم رضایت از نحوه سرویس‌ دهی شرکت بیمه و غیره، تمایل به تمدید بیمه شخص ثالث خود از طریق شرکتی دیگر داشته باشد. در این صورت روندی مشابه تمدید بیمه‌نامه از طریق شرکت قبلی انجام می‌شود. برای تمدید بیمه‌نامه می‌توان مدارک همیشگی را به شرکت جدید ارائه داد.

درصورت تمدید بیمه‌نامه با شرکت متفاوت، تخفیف بیمه‌نامه ‌شخص ثالث دارای تخفیف عدم خسارت از بین نمی‌رود.

 

2 – انتقال بیمه شخص ثالث به مالک جدید خودرو

 

بیمه شخص ثالث می‌تواند متعلق به ‌شخص یا خودرو باشد. در صورت معامله خودرو مالک جدید خودرو می‌تواند بیمه‌نامه را به نام خود ثبت کند که در این صورت الحاقیه‌ای ضمیمه بیمه‌نامه می‌شود مبنی بر تغییر مالک بیمه‌نامه و یا می‌تواند مشخصات بیمه‌نامه را تغییر ندهد چرا که شماره شاسی خودرو در بیمه‌نامه درج شده است و از آن‌ جایی که کارت خودرو به نام مالک جدید است مشکلی پیش نخواهد آمد.

 

3-انتقال تخفیف ثالث بیمه نامه شخص‌ثالث

انتقال تخفیف ثالث بیمه‌نامه خود به خودروی دیگر به دو صورت امکان‌ پذیر است.

 

ممکن است فرد قصد داشته باشد که تخفیف عدم خسارت بیمه‌نامه‌ اش را به شخص دیگری انتقال دهد. در این حالت انتقال تخفیف ثالث تنها در بین اعضای یک خانواده و بین مادر، پدر و فرزندان امکان‌ پذیر است.

در مورد دیگر ممکن است فرد قصد فروش خودروی خود را داشته باشد. در این حالت می‌تواند تخفیف بیمه‌نامه خود را به خودروی جدید خود انتقال دهد.

 

در انتقال تخفیف بیمه شخص ثالث، امکان انتقال تخفیف ثالث تنها برای خودروهایی با کاربری مشابه امکان پذیر است. برای مثال انتقال تخفیف ثالث از بیمه‌نامه خودرویی با کاربری بارکش به خودرو با کاربری سواری امکان ندارد.

 

اقدام برای اعلام گم شدن بیمه شخص ثالث

 

در نگهداری از اصل بیمه‌نامه ‌شخص ثالث باید دقت فراوان داشته باشیم؛ زیرا درصورت گم شدن اصل بیمه‌نامه، بیمه‌نامه المثنی صادر نمی‌شود و شرکت بیمه‌گر صرفا ‌گواهی مفقودی بیمه‌نامه را صادر می‌کند.

 

در ابتدا فرد باید بداند که بیمه‌نامه شخص ثالثش از کدام شرکت بیمه صادر شده است. ممکن است بیمه‌گذار خودروی خود را با بیمه ‌ثالث خریداری کرده باشد و یا به هر دلیل دیگری فراموش کرده باشد که شرکت بیمه‌گر خودرو کدام شرکت است. با در اختیار داشتن هر یک از موارد شماره پلاک، شماره شاسی، شماره موتور یا شماره بیمه‌نامه، می‎توان از طریق وبسایت بیمه مرکزی استعلام گرفت و شرکت بیمه‌گر را شناسایی نمود.

 

برای دریافت گواهی بیمه ثالث باید با سند خودرو و کارت شناسایی به مجتمع‌های بیمه مراجعه کرد.

 

اقدامات تکمیلی برای اعلام گم شدن بیمه شخص ثالث

 

پس از استعلام وضعیت بیمه شخص ثالث گم‌ شده توسط شرکت بیمه در مورد تعداد کوپن‌‌های استفاده‌ شده، و تعداد سال تخفیف، وضعیت کوپن‌‌ها در گواهی درج می‌شود. در صورتی‌ که بعد از دریافت گواهی، بیمه‌گذار در حادثه رانندگی مقصر شناخته شود و بخواهد از بیمه شخص ثالث خود استفاده کند نیز باید گواهی را به شرکت بیمه یا نمایندگی بیمه ارائه دهد تا وضعیت به‌ روز‌ شده استفاده از بیمه‌نامه روی آن درج گردد.

 

دریافت گواهی بیمه شخص ثالث در صورتی‌ که مدارک ارائه‌ شده کامل باشد زمان بسیار کمی می‌برد. و از لحاظ هزینه نیز هیچ نمایندگی یا سازمانی اجازه دریافت هزینه در قبال صدور گواهی بیمه ‌شخص ثالث را ندارد و دریافت گواهی رایگان است.

 

ارزش قانونی این گواهی هیچ تفاوتی با اصل بیمه‌نامه ندارد. ‌نمایندگی بیمه تعداد کوپن‌‌ها و تخفیف عدم خسارت و مشخصات دیگر بیمه‌نامه قبلی را استعلام می‌کند. و در گواهی بیمه ‌شخص ثالث درج می‌کند. در صورتی‌ که بعد‌ها شخص در حادثه رانندگی دچار خسارت شود الحاقیه‌ای مبنی بر استفاده از بیمه ‌شخص ثالث و از بین رفتن تخفیف عدم خسارت ضمیمه گواهی بیمه خواهد شد.